Het kantelende klimaat zorgt niet enkel voor warmere temperaturen, maar vooral voor extremere weersomstandigheden. Dat laat zich voelen in het voorkomen van verschillende soorten dieren en planten, maar ook in de grondwaterstand en de waterhuishouding in onze gebieden.
Toenemende droogte- en hitteperiodes zorgen de laatste jaren voor een lage grondwatertafel. Er valt niet per se minder neerslag, maar de regen valt wel onregelmatiger en extremer: aanhoudende plensbuien wisselen af met lange periodes zonder een druppel regen en hittegolven. Dat stelt het natuurbeheer voor een serieuze uitdaging. Decennialang was het waterbeleid gericht op het vermijden van wateroverlast. In het voorjaar werd het water zo snel mogelijk afgevoerd naar de rivieren en de zee. Daardoor dreigt er soms een ernstig droogteprobleem tijdens de zomer.
Droogte op Linkerscheldeoever
De droogte sloeg al toe in de natuurgebieden op Linkerscheldeoever. Zo stond het water in de noordelijke plas van het Groot Rietveld in 2019 te laag om nog te functioneren als broedgebied voor rietvogels als woudaap of roerdomp. Op de groenknolorchissite, maar ook in de rest van Haasop, sloeg de droogte alarmerend toe: het was er te droog voor orchissen, maar ook voor het riet. In Doelpolder Noord zorgde de combinatie van een laag waterpeil, de warmte en blauwalgen voor vissterfte. In vele andere gebieden was er te weinig water, maar vonden kuikens in de kreken gelukkig plekjes die vochtig genoeg waren. In 2020 zijn we gestart met in de wintermaanden extern water in enkele gebieden te pompen, om de zomerdroogte voor te zijn. Zo lag het Rietveld Kallo er in 2020 wel goed bij. Sinds 2021 passen we die strategie ook toe in het Groot Rietveld en Haasop. In 2022 kreeg ook de AET-zone van de Verrebroekse Plassen extra water. Een duurzame oplossing is dat niet, maar het helpt op korte termijn onze natuur wel een heel stuk vooruit.
Natuurlijke waterhuishouding herstellen
Het is belangrijk om de natuurlijke waterhuishouding te herstellen. Veel natuurgebieden kunnen als een spons functioneren, met een hoger grondwaterpeil tot gevolg in de gebieden rondom. Maar misschien kan ook in het landbouwgebied of de haven meer water vastgehouden worden? Water verbindt verschillende plaatsen in het landschap met elkaar. Het kan ook landbouw, haven en natuur verbinden, als alle partijen samenwerken aan een duurzamere waterhuishouding die klimaatresistent is.