Groenknolorchis

Na de ontdekking van de populatie in 2007 nam het aantal groeiplaatsen in het noordwesten van Haasop gestaag toe. Het terreinbeheer richtte zich in die periode expliciet op het behoud en de toename van de groenknolorchis via maai- en kapbeheer. Op het hoogtepunt was er sprake van drie in elkaar overgaande clusters met hoge concentraties groenknolorchis, waarrond zich nog eens een viertal groeiplaatsen bevonden. Na 2016 ging de populatie sterk achteruit. Na een droog jaar in 2015 volgde een extreem nat seizoen met te hoge waterstanden, gevolgd door opnieuw een zeer droog jaar in 2017. 2020 was opnieuw een heel droog jaar. Door die opeenvolging van klimatologisch slechte jaren stortte de populatie in. In 2018 kwamen enkel exemplaren voor in de centrale delen van Haasop. Sinds 2019 zijn er geen exemplaren van de groenknolorchis meer gevonden in de groenknolorchiszone. Groenknolorchis is erg gevoelig aan de hydrologische omstandigheden in het begin van het groeiseizoen, dat bij deze soort heel laat valt. De groeiplaats moet tot laat in het voorjaar licht geïnundeerd zijn, met een nog vochtige maar niet meer geïnundeerde bodem tijdens het uitkomen in de maand juni. In 2016 duurde de inundatie te lang, in andere recente jaren was de watertafel al te veel weggezakt in juni ten gevolge van droogte. Maatregelen dringen zich op om de standplaats natter te houden in droge jaren. Ten noorden van Haasop is een nieuwe, zeer kleine groeiplaats gevonden in de afwateringsgracht van de spoorweg. Maar ook daar lijkt de groenknolorchis bedreigd te worden door droogte. Buiten de oorspronkelijke groeiplaats werd de soort tot nu toe nergens gevonden. De inrichting van een tweede, hydrologisch onafhankelijke groeiplaats is nog niet uitgevoerd.

Een goede controle van de waterstand is essentieel om tot een robuuste populatie van groenknolorchis te komen. In de maanden juni-juli is een hoge grondwaterstand van baserijk water noodzakelijk. Vóór die periode moet de standplaats licht geïnundeerd zijn. Struweelvorming mag niet te sterk aanwezig zijn. Via het beheer werd recent op grote schaal struweel verwijderd. Voorlopig is hier dus geen verdere actie voor nodig. Maatschappij Linkerscheldeoever plaatst begin 2022 een grondwaterscherm ter hoogte van de groenknolorchiszone om dit gebied hydrologisch te isoleren en te voorkomen dat het water er wegstroomt. Bijkomende groeiplaatsen, die hydrologisch onafhankelijk zijn van de huidige standplaatsen, zouden het risico op lokaal uitsterven beperken.