Yves Adams VILDA
Naar Vlaamse normen is het Groot Rietveld een rietland van ongezien formaat (80ha!). Het gebied is een restant van de vroegere Melselepolder die bij de ontwikkeling van de haven grotendeels werd opgespoten. Het gebied evolueerde spontaan tot een immens rietveld en vormt een blijvend natuurcompensatiegebied voor het Historisch Passief. Is het in goede conditie, dan voelen bedreigde moerasvogels als blauwborst, bruine kiekendief, roerdomp … zich hier thuis in het gezelschap van zangvogels als kleine karekiet en rietzanger.
Geen kaart
Evaluatie en trends
Evaluatie en habitatontwikkeling
De topperiode van Groot Rietveld wat de aantallen en de diversiteit aan broedvogels betreft, ligt alweer een hele tijd achter ons. Vanwaar die achteruitgang? Het achterstallig beheer heeft daar zeker iets mee te maken. Opgeschoten wilgen en balsempopulieren verdringen riet- en andere oeverplanten. Sedert 2018 wordt, fase per fase, werk gemaakt van het verwijderen van die opgeschoten vegetatie. In 2023 volgen noodzakelijke, grootschaligere kapwerken om plaats te maken voor een rietveld in een goede conditie met een waterplas vol leven, omgeven door een bonte variëteit aan oever- en rietplanten. Maar de droogte speelt wellicht een veel grotere rol dan de opschietende vegetatie. In 2019 en 2020 zorgde deze voor een extreem lage waterstand – te laag voor het Groot Rietveld om nog echt te kunnen functioneren als broedgebied voor rietvogels als woudaap of roerdomp. Lage waterstanden werken bovendien een slechtere waterkwaliteit in de hand en vergroten het gevaar van grondpredatoren voor rietbroeders. Ook de aantallen rugstreeppad lijden onder de droogte: de poelen die te weinig water bevatten aan het begin van het voortplantingsseizoen, functioneren dan niet voor deze pad. In 2021 en 2022 verhoogden we het waterpeil door het inbrengen van extern water in de wintermaanden – met een onmiddellijk positief effect op de bezoekende soorten. De problemen rond de PFOS-vervuiling (Groot Rietveld ligt binnen de 3km-zone rond de 3M-site) zorgden voor vertraging van de optimaliseringswerken. Het extra onderzoek van bodem en beheerresten, vroeg zijn tijd.
Beheer en aanbevelingen
- Water
Een systeem van afwisselend afwateren van het noordelijke en de zuidelijke compartiment zorgt ervoor dat de bodem in de drooggezette plas kan mineraliseren. Dat zorgt op zich voor een betere waterkwaliteit. Het afvangen van karperachtigen vormt een boost voor de waterplantenpopulatie. Op deze manier Tegelijk verkrijg je een juiste visopbouw voor reigerachtigen. Soorten als roerdomp hebben nood aan kleine vissen. Voor hen blijven we rietvoorns en vetjes uitzetten, wanneer nodig. Het inbrengen van ‘extern water’ blijft waardevol. Het blijft nog verder zoeken naar hoe we dat technisch en duurzaam kunnen realiseren.
- Openhouden van het landschap
Ook in de toekomst begrazen konikpaarden (van juli tot november) de drogere opgespoten delen van het Groot Rietveld om het landschap open te houden. Een ontbossing om de openheid van het landschap te herstellen, voeren we binnenkort uit.